Υπάρχουν άνθρωποι που γεννήθηκαν για να συνυπάρχουν με ένα σύντροφο στη ζωή τους. Είναι εκείνοι που δεν μπορούν να φανταστούν τον εαυτό τους μόνο ποτέ. Και μόνο στην ιδέα του να νιώσουν τη μοναξιά ή την εμπειρία του χωρισμού παγώνει το αίμα τους. Καταρρέει ο κόσμος τους και μαζί με όλα τα υπόλοιπα γύρω τους, καταρρέουν κι οι ίδιοι. Έπειτα υπάρχουν κι εκείνοι που ίσως να μην είχαν πάντοτε αυτήν την εσωτερική ανάγκη, μέχρι που βρέθηκαν σε μια σχέση που έκανε τον χωρισμό να φαντάζει ανυπόφορος.
Ο χωρισμός, είτε έχει να κάνει με την απόρριψη που ενδέχεται να βιώσεις μέσα σε μια σχέση είτε με τον χωρισμό μέσα από ένα γάμο, έχει τη δική του βιοχημική αντίδραση αλλά κι επίδραση, τόσο στο μυαλό όσο και στο σώμα. Μπορεί να σου φανεί περίεργο, ίσως λιγάκι παρατραβηγμένο αλλά ο ψυχολογικός πόνος που βιώνει κάποιος όντας στη διαδικασία ενός χωρισμού ισοδυναμεί με το σωματικό πόνο που επέρχεται ενός σοβαρού ατυχήματος. Είναι πρόσκρουση ο χωρισμός, χωρίς αερόσακους. Είναι τράνταγμα έπειτα από ιλιγγιώδη ταχύτητα που σε αφήνει μουδιασμένο για καιρό. Έχουν πραγματοποιηθεί πολλές έρευνες από ψυχολόγους για να κατανοήσουν τις σκέψεις που περνούν από το μυαλό των ανθρώπων που βιώνουν τον χωρισμό σε όλες του τις διαστάσεις. Τα συμπεράσματα είναι καθόλα ανησυχητικά και χτυπάνε κόκκινα όσον αφορά στη συναισθηματική υγεία των ατόμων που θα το υποστούν.
Αν μπορούσαμε να βάλουμε λοιπόν το χωρισμό στο μικροσκόπιο, η εικόνα που θα είχαμε είναι εκείνη που θα έδειχνε μια τρελή κινητικότητα των συναισθημάτων. Μεταπτώσεις συναισθηματικές που προκαλούνται από τις ίδιες τις σκέψεις που θα κάνει το μυαλό. Σκεφτείτε πως μετά από έρευνες που έγιναν σε ανθρώπους κατά το χρονικό διάστημα που είχαν χωρίσει, οι επιστήμονες κατέληξαν στο ότι τα τμήματα του εγκεφάλου που σχετίζονται με το να αναγνωρίσουν το σωματικό πόνο, ενεργοποιούνταν κάθε φορά που «οι παθόντες» έφερναν στο μυαλό τους το χωρισμό που είχαν βιώσει. Η εγκεφαλική δραστηριότητα που έχει καταγραφεί δείχνει πως πρόκειται για μια πραγματικά επώδυνη διαδικασία. Τόσο οι αναμνήσεις όσο κι η νοσταλγία αυτών, είναι οι δυο καταιγιστικοί παράγοντες που δίνουν κάθε φορά τη χαριστική βολή σύμφωνα με τους ψυχολόγους. Δεν είναι λοιπόν τυχαίο που μετά από ένα χωρισμό, οι περισσότεροι νιώθουν μια σωματική κόπωση, μια εξάντληση θα λέγαμε η οποία καταδυναστεύει οποιαδήποτε διάθεση υπάρχει για ζωή και συμμετοχή σε μια νέα καθημερινότητα.
Παράλληλα, οι άνθρωποι που έχουν βιώσει έστω για μία φορά το χωρισμό μέσα σε μια σχέση, θα αντιδράσουν με τον ίδιο τρόπο και σε επόμενο πιθανό χωρισμό, παρά τα μαθήματα που τους άφησε η πρότερη εμπειρία. Βλέπετε, κάθε χωρισμός είναι διαφορετικός, έχει τη δική του ταυτότητα, τη δική του ημερομηνία παραγωγής αλλά και τη δική του ημερομηνία λήξης. Γι’ αυτό το λόγο κανείς δεν μπορεί εκ των πραγμάτων να παρέχει βιώσιμη συμβουλή συγκρίνοντας με κάποια δική του εμπειρία. Το μυαλό ενός ανθρώπου που βιώνει χωρισμό, είτε τον προκάλεσε είτε δεν τον περίμενε, αντιδρά με μία μόνο λέξη, πόνος. Πονάει όταν σκέφτεται, πονάει όταν θυμάται, πονάει ακόμη κι όταν αποκτήσει μια απόσταση από τα πράγματα με στόχο το να ξεχάσει. Πονάνε οι λέξεις που μπορεί να ειπώθηκαν και οι φράσεις που πιθανότατα ακούστηκαν. Πονάνε τα βλέμματα που από ένθερμα και φωτεινά ξέφτισαν και αλλοιώθηκαν. Πονάνε οι πράξεις που ακολουθούν τις αποφάσεις. Πονάνε όλα, κυριολεκτικά και αμετάκλητα.
Κι έπειτα από το σωματικό πόνο ακολουθεί ο ψυχικός. Κι εκεί αρχίζουν και χτυπάνε την πόρτα ένα σωρό ερωτήσεις κι αμφισβητήσεις του τύπου «μήπως δεν έπραξα σωστά;», «γιατί να γίνουν τα πράγματα έτσι;». Ένα αδιέξοδο γεμάτο από ερωτήματα που ψάχνουν να βρουν απάντηση κάνοντας ταυτόχρονα ζημιά στην όποια αυτοπεποίθηση έχει απομείνει. Στη φάση αυτή το μυαλό βιώνει τη θλίψη στην κυριολεκτική της έννοια. Αγανακτεί και δυσφορεί βλέποντας πως αδυνατεί να κάνει σκέψεις που θα αλλάξουν έστω και για λίγο το βαρύ κλίμα.
Ο χωρισμός λένε οι ειδικοί, μοιάζει κατά πολύ με την απεξάρτηση που θα έκανε κάποιος έπειτα από καταχρήσεις. Το μυαλό αποζητά τη θέρμη και το στόμα αποζητά τη ζάχαρη. Ακόμη και στην πιο αυστηρή διατροφή δικαιούσαι ελεύθερα γεύματα, ενώ στο χωρισμό όλα παύουν οριστικά. Κι έτσι η απεξάρτηση από τις αναμνήσεις κοινών στιγμών αποτελεί ένα μικρό, προσωπικό και καθημερινό, βασανιστήριο εωσότου όλα πάρουν το δρόμο τους. Υπάρχουν περιστατικά ανθρώπων που βίωσαν μια άρνηση σχετικά με τις υποχρεώσεις που είχαν καθημερινά, για παράδειγμα αρνούνταν να πάνε στη δουλειά τους. Άλλοι έπαψαν να νοιάζονται για την εμφάνισή τους ως άλλο μέσο αυτοτιμωρίας. Συμπτώματα όπως έλλειψη ύπνου, διαταραχές ύπνου αλλά και καταχρήσεις στις πιο τραγικές των περιπτώσεων, είναι φαινόμενα που ανησυχούν τους ειδικούς ως προς τις διεργασίες που κάνει ο εγκέφαλος σε μια ανάλογη φάση.
Αναμφίβολα ο χωρισμός είναι μια από τις δυσκολότερες φάσεις που καλείται να αντιμετωπίσει το ανθρώπινο μυαλό. Το θέμα όμως είναι πως πολλές φορές ο πόνος επηρεάζει τη σωστή κρίση. Η τάση για μεγέθυνση της θλίψης που θα υποδεχτεί το «πένθος» είναι δεδομένη για κάθε άνθρωπο που έχει βιώσει χωρισμό. Κι έτσι ο εγκέφαλος αντιλαμβάνεται την πλήρη καταστροφή και κατάρρευση, προκαλώντας ίσως παραπάνω πόνο από τα κανονικά επίπεδα προκειμένου να απασχοληθεί με κάτι άλλο πέραν τούτου.
Χωρισμός… καιρικό φαινόμενο χειμώνα με χαμηλές θερμοκρασίες και real feel υπό του μηδενός.
Αφιερωμένο σε κάθε οικείο βλέμμα που πια πονά…
Επιμέλεια κειμένου: Μαρία Ρουσσάκη
