Ναι, είναι δύσκολο να αφήσεις πίσω σου ένα παρελθόν –που σε πονάει–, μπορείς όμως να το κάνεις
Όλοι έχουμε περάσει νύχτες που δε λέει να μας πάρει ο ύπνος. Νύχτες που το παρελθόν μας στοιχειώνει και μας ακινητοποιεί. Μπορεί να είναι κάτι μικρό, όπως το να είπες κάτι που δεν έπρεπε να πεις ή να μην τα πήγες καλά σε μια συνέντευξη ή, κάτι σημαντικότερο, όπως ένα θέμα υγείας, ή το κλείσιμο της επιχείρησής σου.
Ό,τι και να είναι όμως, σου στερεί ενέργεια για να προχωρήσεις στο μέλλον. Ωστόσο, είναι σημαντικό να απαλλαγούμε από τα αρνητικά συναισθήματα του παρελθόντος αν θέλουμε να χτίσουμε ένα καλύτερο μέλλον.
Γιατί είναι δύσκολο να απαλλαγούμε από το παρελθόν
‣ Νιώθουμε τύψεις. Όταν έχουμε κάνει κάτι λάθος, έχουμε πληγώσει κάποιον ή έχουμε κάνει λάθος επιλογές, είναι δύσκολο να το διορθώσουμε. Όμως, μπορούμε να συγχωρήσουμε τον εαυτό μας. Ας θυμηθούμε πώς ήμασταν παιδιά. Σκέψου τον εαυτό σου από τότε που τον θυμάσαι. Ένα ευάλωτο, αθώο, γεμάτο ενέργεια κοριτσάκι, που στην πορεία πληγώθηκε, προσπάθησε και δεν μπόρεσε να αποφύγει κάποια λάθη. Ποιος δε θα το συγχωρούσε; Η αλήθεια είναι ότι δεν υπάρχει περίπτωση να μην κάνουμε λάθη, για τον απλό λόγο ότι είμαστε ανθρώπινα όντα. Το πρόβλημα δεν είναι τα λάθη μας, αλλά οι κοινωνικές συνήθως συνέπειες. Έχουμε μάθει ότι τα λάθη είναι κάτι κακό. Αυτό είναι από τα μεγαλύτερα ψέματα με τα οποία μεγαλώσαμε. Τα λάθη είναι κάτι φυσιολογικό.
‣ Νιώθουμε ντροπή. Όταν έχεις κάνει κάτι λάθος, νιώθεις, ανάλογα με την περίπτωση, ότι είσαι κακό άτομο ή ότι είσαι χαζή και αυτό σε κάνει να ντρέπεσαι για τον εαυτό σου. Αν μέμφεσαι τον εαυτό σου για ό,τι έγινε, νιώθεις ντροπή για σένα. Το πρόβλημα σε σχέση με τα συναισθήματα ντροπής είναι ότι δεν μπορείς να τα μοιραστείς με άλλους επειδή ακριβώς ντρέπεσαι. Αν όμως καταφέρεις να μιλήσεις σε κάποιον που σε αποδέχεται ή σε κάποιον που θα μπορέσει να μοιραστεί μαζί σου τα δικά του συναισθήματα ντροπής, θα δεις ότι δεν είσαι η μόνη στον κόσμο που επικρίνει τον εαυτό της για ό,τι έχει κάνει ή έχει αισθανθεί.
‣ Νιώθουμε φόβο. Αν έχουμε κάνει λάθος επιλογές στο παρελθόν, κανείς δε μας εγγυάται ότι δε θα κάνουμε τα ίδια λάθη και στο μέλλον – και αυτό μας τρομοκρατεί. Αν έχεις επιλέξει λάθος σύντροφο, ποιος σε διαβεβαιώνει ότι δε θα ξανακάνεις το ίδιο λάθος; Αν έχεις πάρει λάθος αποφάσεις ή έχεις διαχειριστεί επιπόλαια τα οικονομικά σου, ποιος μπορεί να είναι σίγουρος ότι δε θα πάρεις ξανά λάθος αποφάσεις; Η αλήθεια είναι ότι κανείς δεν μπορεί να μας εγγυηθεί κάτι τέτοιο, γιατί πολύ απλά θα κάνουμε κι άλλα λάθη. Υπάρχουν ωστόσο σοβαρές πιθανότητες να μην κάνουμε τα ίδια λάθη, αν αποφασίσουμε να κοιτάξουμε τα γεγονότα σε σχέση με το τι συνέβη στο παρελθόν και να γίνουμε σοφότερες.
‣ Νιώθουμε ανεπαρκείς. Αυτή είναι μια επίπονη γενίκευση η οποία μπορεί να οδηγήσει σε γενικότερη αποφυγή οποιασδήποτε προσπάθειας και να καταλήξουμε στην κατάθλιψη. Όμως, η ζωή δεν είναι μόνο το να αποδεικνύουμε ότι αξίζουμε. Η ζωή είναι και άπειρες εμπειρίες που περιμένουν να τις ζήσουμε. Αντί λοιπόν να αξιολογούμε τον εαυτό μας, αντί να συγκρινόμαστε με τους άλλους, αντί να αναζητούμε την επιβράβευση, θα πρέπει να βγούμε έξω και να ζήσουμε. Μπορούμε να απολαύσουμε την ελευθερία του να μην είμαστε τέλειοι, να μη συγκρινόμαστε με κανένα και να μην επιτρέπουμε σε κανένα να μας κρίνει.
‣ Ψάχνουμε για απαντήσεις. Το «γιατί» μπορεί να μας κάνει να σπαταλήσουμε άσκοπα όλη μας την ενέργεια. Έχουμε την τάση να ψάχνουμε εξηγήσεις για το καθετί. Ωστόσο, δεν υπάρχουν πάντα εξηγήσεις. Πολλά γεγονότα στη ζωή μας είναι περίπου σαν τον καιρό: απλά συμβαίνουν. Δεν υπάρχει πάντα απάντηση στο γιατί δεν έκανα αυτό και έκανα το άλλο, στο γιατί δεν πρόσεξα κάτι, στο γιατί δεν πρόλαβα, στο γιατί δεν τόλμησα, στο γιατί δεν μπόρεσα, στο γιατί δεν το κατάλαβα.
Πώς θα απαλλαγείς από το παρελθόν
‣ Συγχώρεσε τους άλλους. Αν κάποιος σε έχει πληγώσει, είναι δύσκολο να τον συγχωρέσεις. Όμως, το να κρατάς κακία σε κάποιον είναι σαν να παίρνεις εσύ δηλητήριο και να περιμένεις να δηλητηριαστεί κάποιος άλλος. Το να συγχωρέσεις όσους σε πλήγωσαν θα σε οδηγήσει στο να συγχωρέσεις και τον εαυτό σου για τα λάθη του. Αν μπορέσεις να δεις τους άλλους ως ανθρώπινα όντα που κάνουν λάθη, θα νιώσεις το ίδιο και για σένα. Μη σκέφτεσαι ότι σε πλήγωσαν διότι εσύ το άξιζες με κάποιον τρόπο, αλλά σκέψου τι έχει οδηγήσει αυτούς τους ανθρώπους στο μίσος ή στην κακία. Ποιο ιστορικό τους έχει οδηγήσει στο να πληγώνουν τους άλλους.
‣ Μίλησε για τα συναισθήματά σου. Όταν εκφράζουμε τα συναισθήματά μας σε ένα πλαίσιο αποδοχής, μειώνεται η έντασή τους. Μπορούμε να βρούμε κάποιον που εμπιστευόμαστε ότι θα μας ακούσει χωρίς να μας κρίνει και να μιλήσουμε. Δε χρειάζεται να μας παρηγορήσει κανείς ούτε να μας κάνει να τα ξεχάσουμε ή να διασκεδάσουμε. Η έκφραση από μόνη της είναι ωφέλιμη. Λειτουργεί ανακουφιστικά, όπως το να ακού- με θλιμμένη μουσική όταν νιώθουμε θλίψη. Αν δεν έχουμε κάποιον να μιλήσουμε, μπορούμε να γράψουμε τι αισθανόμαστε. Είναι εξίσου ανακουφιστικό.
‣ Απομακρύνσου από κάποιους ανθρώπους. Αν υπάρχουν γύρω σου φίλοι ή γνωστοί που σε επικρίνουν και σου υπενθυμίζουν τα λάθη σου για να σε «συνετίσουν», φύγε όσο πιο γρήγορα μπορείς. Είναι ωφέλιμο να εκφράζεις το πώς νιώθεις, αλλά δεν είναι καθόλου ωφέλιμο να αναβιώνεις το παρελθόν σε ένα επικριτικό πλαίσιο.
‣ Μην κατηγορείς τους άλλους. Το να κατηγορούμε άλλους για το παρελθόν μας δε μας βοηθά να προχωρήσουμε. Απλά γκρινιάζουμε. Το θέμα δεν είναι να βρούμε τι φταίει ή ποιος φταίει. Το θέμα είναι να αποδεχτούμε αυτό που έγινε και να προχωρήσουμε. Ότι έγινε έγινε! Δε χρειάζεται να αποδοθούν ευθύνες.
‣ Βάλε στόχους για το μέλλον. Το να ονειρεύεσαι το μέλλον είναι απόλυτα ασυμβίβαστο με το να είσαι κολλημένος στο παρελθόν. Οπότε, άρχισε να κάνεις όνειρα και σχέδια για το μέλλον σου. Αποδέξου τις απώλειες, μέτρησε το τι έχεις τώρα και ξεκίνα από κει. Ονειρέψου να συνεχίσεις τις σπουδές σου, να βρεις μια καινούρια δουλειά, να ασχοληθείς με το χόμπι σου, να ξεκινήσεις μια δική σου επιχείρηση, να βρεις τον έρωτα της ζωής σου, να κάνεις ταξίδια. Και μη μείνεις μόνο στα όνειρα. Ξεκίνησε την υλοποίησή τους. Βήμα βήμα και σιγά σιγά. Αν ονειρεύεσαι να πας κάποτε στο Θιβέτ, το πρώτο βήμα είναι το να βγεις από το σπίτι. Κάν’ το. Μετά σχεδίασε το επόμενο βήμα. Απόλαυσε και την ελάχιστη πρόοδο που θα κάνεις προς το στόχο σου και προχώρησε με πίστη και μεράκι. Δεν ξέρεις πότε θα πραγματοποιηθούν τα όνειρά σου, αλλά είναι σίγουρο ότι, αν δεν τα εγκαταλείψεις, δε θα σε εγκαταλείψουν κι αυτά. Και μη βιάζεσαι. Όταν βιαζόμαστε, χάνουμε την απόλαυση της πορείας.
‣ Θυμήσου: Το παρόν είναι το παρελθόν του μέλλοντος. Μπορούμε να χτίσουμε τώρα ένα όμορφο παρελθόν για το μέλλον μας.
Από τη Μαρία Κλάδη - Κοκκίνου, Διδάκτορα Παντείου Πανεπιστημίου, Μεταδιδακτορική ερευνήτρια, εργαστήριο Πειραματικής και Εφαρμοσμένης Ανάλυσης Συμπεριφορά, Τμήμα Ψυχολογίας, Πάντειο Πανεπιστήμιο, Συνεργάτιδα του Κέντρου εικαστικής και ψυχικής επικοινωνίας «Συνώθηση» (synothisi.com)
https://www.shape.gr/life/sex-sxeseis/pos-na-afiseis-piso-ena-parelthon-pou-se-ponaei/
