Στα επόμενα 3 λεπτά θα μάθεις:
Στα επόμενα 3 λεπτά θα μάθεις:
-Ποιο είναι το βαθύτερο «θέλω» κάποιου με εξαρτητική προσωπικότητα.
-Τι τύπο συντρόφων επιλέγουν συνήθως οι εξαρτητικές προσωπικότητες.
Δεν είναι εύκολο να τους εντοπίσεις επειδή δεν κάνουν πολύ … “θόρυβο”. Όμως, αν σου “τύχουν”, παρά τη γοητευτική αφοσίωσή τους προς εσένα, μπορεί να τους νιώσεις σαν να φοράς μία μπλούζα πάνω σου παρόμοια με ζιβάγκο ή όπως το μωρό που κουβαλάει στην πλάτη του το κοάλα. Οι εξαρτητικές προσωπικότητες, μην το ξεχνάς, σε χρειάζονται όπως το παιδί τη μαμά του, ακόμα κι αν είναι ενήλικοι άνθρωποι. Και αποτελούν ένα ψυχολογικό τύπο με ιδιαίτερες προκλήσεις όχι μόνο για εκείνους με τους οποίους σχετίζονται, αλλά κυρίως για τον ίδιο τους τον εαυτό. Επειδή, αργά ή γρήγορα θα δυσκολευτούν. Αρχικά λίγο – πολύ, όμως, κάποια στιγμή πάρα πολύ ιδιαίτερα, όταν το “στάσου δίπλα μου” που απαιτούν από εσένα δεν είναι αυτονόητα και ατελείωτα διαθέσιμο. Ο Γιώργος Παπαγεωργίου, ψυχοδυναμικός ψυχολόγος, Διευθυντής της Ψυχικής Φροντίδας, απαντά σύντομα και περιεκτικά στο «τι εστί εξαρτητική προσωπικότητα».
Κύριε Παπαγεωργίου, πώς αναγνωρίζουμε κάποιον με εξαρτητική προσωπικότητα;
Το πρώτο και κύριο: κάποιος με εξαρτητική προσωπικότητα θέλει να προσκολληθεί σε ανθρώπους για να νιώθει πιο ήρεμος. Τους χρειάζεται τάχα για να του δώσουν συμβουλές και καθοδήγηση, όμως κυρίως τους χρειάζεται για να νιώσει ασφάλεια.
Δεν το βρίσκω κακό να θέλεις να είσαι δίπλα σε κάποιον επειδή μαζί του νιώθεις ασφαλής.
Φυσικά. Γενικά έχεις δίκιο. Στην περίπτωση όμως της εξαρτητικής προσωπικότητας υπάρχουν παρενέργειες. Αφού μέσα από τη σχέση εξάρτησης, ο εξαρτητικός προσκολλάται και ταυτόχρονα βρίσκει το έδαφος για να διατηρήσει εμμονές και ιδιοτροπίες. Συχνά μάλιστα, πάρα πολλές. Φοβάται διαρκώς ότι θα χάσει ανθρώπους, προς τους οποίους διατηρεί τις εμμονές του, οπότε αναπτύσσει φοβίες απώλειας.
Τι άλλο προβληματικό υπάρχει με την εξαρτητική προσωπικότητα;
Έχει θέματα εμπιστοσύνης. Δεν έχει πραγματική εμπιστοσύνη σε κανέναν. Ούτε καν στον εαυτό της. Γι’ αυτό χρειάζεται συνέχεια τους άλλους… τη μαμά του, το παιδί της, τον σύντροφό της, τον φίλο του. Οι σχέσεις εξάρτησης ξεκινούν από την παιδική ηλικία. Και οι εξαρτητικές προσωπικότητες δεν αφορούν μόνο τις σχέσεις μεταξύ συντρόφων.
Φαντάζομαι δεν τα πάει καλά με την μοναξιά;
Είναι γεγονός. Η εξαρτητική προσωπικότητα δεν την αντέχει τη μοναξιά. Δεν νιώθει ποτέ άνετα όταν είναι μόνη της. Αντί της μοναξιάς, θέλει συνεχώς να ελέγχει, να τηλεφωνεί, να τσεκάρει. Εύκολα αναπτύσσει αισθήματα απελπισίας, τα οποία όμως δεν επιβεβαιώνονται, επειδή συνήθως περνάνε γρήγορα.
Ποιο είναι το πραγματικό αίτημα κάποιου με εξαρτητική προσωπικότητα;
Φαινομενικά η ασφάλεια. Όμως θα σου προκαλέσει εντύπωση αυτό που θα σου πω: το κύριο αίτημα έχει να κάνει με την απαίτηση να γίνει αποδεκτός, να επιβεβαιωθεί. Αυτό είναι το βασικό αίτημά του. Και ψάχνει πάντα να είναι δίπλα σε άτομα που θα ικανοποιήσουν αυτό το αίτημα.
Κι όταν το βρουν αυτό το άτομο; Όλα καλά;
Όχι βέβαια. Υπάρχει μια παγίδα εδώ. Το άτομο με εξαρτημένη προσωπικότητα δείχνει εύκολα υποταγμένο, κι αυτό εν μέρει γοητεύει κάποιους. Όμως στην πραγματικότητα έχει υπερβολικές απαιτήσεις, δηλαδή συχνά καταλήγει να τους «τρώει» τη ζωή. Θα το παρομοιάσω με κάτι απλό: είναι κάπως σαν βαμπίρ της προσοχής του άλλου, χρειάζεται την προσοχή των άλλων για να επιζήσει.
Άρα όσοι συγκατοικούν μαζί του…
Θα ζοριστούν πάρα πολύ κάποια στιγμή, αυτό είναι το μόνο σίγουρο. Όμως οι περισσότεροι σύντροφοι εξαρτητικών προσωπικοτήτων είναι σκληροτράχηλες προσωπικότητες κι οι ίδιοι, οπότε γενικώς αντέχουν. Αφού συνήθως τα άτομα που έχει επιλέξει για συντρόφους ένας εξαρτητικός, είναι προσωπικότητες με έντονα ναρκισσιστικά στοιχεία.
Συνοπτικά, δηλαδή η εξαρτητική προσωπικότητα αναπτύσσει συχνά κι εμμονές και επιλέγει συνήθως νάρκισσους για συντρόφους.
Υπάρχει εξήγηση για το γεγονός ότι οι εξαρτητικές προσωπικότητες προτιμούν νάρκισσους για συντρόφους;
Μάλιστα. Υπάρχει μια σαφής εξήγηση για αυτό: η εξάρτηση για να εξυπηρετηθεί ως διαταραχή, αναπτύσσει εμμονές στη συμπεριφορά που εκφράζονται με τσεκαρίσματα, με διαρκείς ελέγχους, με πολλαπλά τηλεφωνήματα, με διασταυρώσεις, με δυσπιστίες, με επαναληπτικές συμπεριφορές και δεν καθησυχάζονται. Ο κυριότερος ψυχισμός που τα αντέχει αυτά είναι ενός Νάρκισσου γιατί τα μεταφράζει (λαθεμένα) ως ενδείξεις αγάπης από την οποία τρέφεται ο ίδιος. Αυτός ο συνδυασμός οδηγεί σε μια πολύ δύσκολη κατάσταση και δεν λύνεται από τους ίδιους με διαπιστώσεις και συμβουλές αλλά χρειάζεται ψυχοθεραπεία και στους δύο. Ειδάλλως είναι καταδικασμένοι να τα επαναλαμβάνουν αυτά ο καθένας ακόμα και σε επόμενη σχέση.
Υπάρχει διέξοδος από την… εξάρτηση;
Ναι, αλλά δύσκολα. Η εξάρτηση διαγνώσκεται σχετικώς εύκολα κι ομοίως εύκολα η διέξοδος τους υποδεικνύεται γρήγορα. Όμως, για να ακολουθήσουν τη διέξοδο, χρειάζεται βούληση αλλαγής από την εξαρτητική προσωπικότητα κι αυτό έρχεται πολύ δύσκολα, συχνά μόνον μετά από ψυχοθεραπεία. Διότι η εξάρτηση μεταφράζεται λαθεμένα ως στοιχείο ασφάλειας, οπότε δύσκολα εγκαταλείπεται. Και παράλληλα, δυστυχώς πρέπει να τονίσουμε ότι η εξαρτητική προσωπικότητα συνήθως δεν «παλεύει» μόνη της. Είναι πολύ πιθανό να συνυπάρχει στον ψυχισμό και με άλλες ψυχικές διαταραχές…
Είναι ανοικτοί στο να δεχθούν την κατάλληλη βοήθεια, όταν μάθουν να αυτοαναγνωρίζονται;
Ευτυχώς, ναι!
