ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΟΣ ΦΑΡΟΣ – Ψυχοκοινωνική Υποστήριξη & Βιωματική Ψυχολογία

  Μην δίνεις μάχες για κάποιον, που δεν τις αξίζει. Πριν αποφασίσεις, να δώσεις μάχη για τον άνθρωπο που αγαπάς, φρόντισε να δεις αν αξίζει τον κόπο. Δες αν αξίζει να παλέψεις δίπλα του, να τον στηρίξεις, να τον φροντίσεις, να τον νοιαστείς, να του προσφέρεις την αγάπη σου. Μην καταντήσεις να πολεμάς μόνη στην δική του μάχη και σαν λαβωθείς από δικούς του εχθρούς, εκείνος θεατής απλά να σου σκάψει το λάκκο. Έχε το νου σου. Μην ξεγελαστείς! Μην αγνοείς τα σημάδια που σου στέλνονται.

  Αμφιβολίες για το εάν σας αγαπάει αρκετά ή εάν είναι ερωτευμένος μαζί σας, εάν η προηγούμενη σχέση του είναι πιο έντονη ερωτικά από την δική σας, εάν θα είστε ευτυχισμένη περνώντας στο επόμενο στάδιο της σχέσης σας, στην συγκατοίκηση. Βιώνετε μια κατάσταση – για να χρησιμοποιήσω την ορολογία της επιστήμης των σχέσεων- «σχεσιακής αβεβαιότητας», η οποία δεν είναι κάτι άγνωστο στους περισσότερους από μας. Η σχεσιακή αβεβαιότητα μπορεί να προκύψει ή να ενταθεί λόγω της μετάβασης της σχέσης σε ένα επόμενο στάδιο – όπως στην περίπτωσή σας, στο στάδιο της συγκατοίκησης. Όταν συμβαίνουν τέτοιου είδους μεταβάσεις στις σχέσεις μας, είναι αναμενόμενο να αναρωτιόμαστε για το κατά πόσο θα ανταποκριθούμε τόσο εμείς όσο και ο σύντροφός μας στην αλλαγή της σχέσης μας.

  Τα όρια μεταξύ αγάπης και χειραγώγησης είναι ιδιαίτερα λεπτά. Όταν δεν υπάρχει ξεκάθαρη σχέση μεταξύ των δύο συντρόφων, παρά μόνο αβεβαιότητα και καιροσκοπισμός όλα γίνονται αυτόματα πιο δύσκολα να τα αντιληφθεί κανείς.

  Μην την ψάχνεις, έχει φύγει. Δεν άφησε σημείωμα, δεν άφησε τίποτα από όλα εκείνα που συνήθως ήταν η χαραμάδα σου για να ξαναμπεις. Για καιρό σου χάριζε σιωπές, χαμόγελα και μικρά σημάδια που θα μπορούσες να παρατηρήσεις μόνο αν της έδινες την σημασία που της άξιζε. Για καιρό απομακρυνόταν, έπαιρνε αποστάσεις, άλλαζε… ξεθώριαζε η εικόνα της στα μάτια σου κι εσυ νόμιζες πως ήταν ένα καπρίτσιο. Δεν ήταν…

  Το να καταφέρεις να έχεις έναν ανώδυνο χωρισμό και μία καλή σχέση με τον πρώην στο μέλλον για πολλούς είναι το επιθυμητό. Αυτό όμως δεν είναι και το πιο σύνηθες. Ειδικά στις περιπτώσεις που ο χωρισμός δεν είναι κοινή απόφαση, αυτό που ακολουθεί μπορεί να έχει κάποιες δυσκολίες. Λένε πως ακόμα θυμώνεις επειδή ακόμα σε νοιάζει. Όταν πάψεις να έχεις δυνατά συναισθήματα, θετικά ή αρνητικά, για κάποιον πάει να πει πως το κεφάλαιο έχει κλείσει. Εδώ είναι η παγίδα όμως. Μπορεί για εσένα να έχει κλείσει αλλά έχει κλείσει και για τον άλλον; Υπάρχουν 5 σημάδια που δείχνουν πως ο πρώην σου δεν σε έχει ξεπεράσει.

  Μια από τις πιο στενόχωρες και ενοχλητικές εικόνες στις σχέσεις των ζευγαριών, είναι εκείνη των δύο συντρόφων που δειπνούν βυθισμένοι σε εχθρική σιωπή. Αυτό δείχνει καθαρά την αμετάκλητη διάλυση της σχέσης, η οποία, σ' αυτό το σημείο, φαίνεται ότι βρίσκεται μέσα σ' ένα απερίγραπτο εσωτερικό κενό. Η σκηνή συνήθως περιλαμβάνει έναν άνδρα, που κάθεται σιωπηλός και περιμένει σαδιστικά την αναπόφευκτη ερώτηση της συντρόφου:

  Έχει πάντα τον τρόπο να σε κρατάει δεμένο με το παρελθόν. Να τρυπώνει στο μυαλό σου, πάνω που εσύ άρχιζες να τον βγάζεις, να σε κάνει να επιστρέφεις, τη στιγμή που εσύ είχες αρχίσεις να φεύγεις και τελικά να σε κάνει να πονάς, την ώρα που εσύ έβλεπες τις πληγές να σβήνουν. Και όλα αυτά, τα καταφέρνει, χωρίς να είναι ουσιαστικά παρών. Τα καταφέρνει με εκείνο τον ιδιαίτερο, δικό του τρόπο, εκείνον που χρησιμοποιούσε και όταν βρισκόταν κοντά σου. Έναν τρόπο τόσο μοναδικό και τοξικό που σε κάνει, όπως και τότε, να χάνεις τον εαυτό σου, να αμφιβάλλεις, για τα σίγουρα, να αμφισβητείς τις μνήμες σου και να τα βάζεις, για άλλη μια φορά με τον εαυτό σου, ενώ δε φταις.

Κανένας άνθρωπος δεν μπορεί να φορά για πολύ καιρό ένα πρόσωπο για τον εαυτό του και ένα διαφορετικό για τον πολύ κόσμο, χωρίς να μπερδευτεί τελικά για το ποιο από τα δύο είναι το αληθινό- Ναθάνιελ Χόθορν. Πολλές φορές έχουμε αναρωτηθεί ποια είναι εκείνη η αιτία που αρκετοί άνθρωποι προσποιούνται και δεν είναι αληθινοί. Δεν λένε αυτά που εννοούν, ενώ θα μπορούσαν είναι πιο ειλικρινείς. Πολλοί κάνουν παρέα με ανθρώπους που στην πραγματικότητα δεν συμπαθούν και κάνουν πράγματα που στην πραγματικότητα δεν θέλουν να τα κάνουν. Οι ανθρώπινες σχέσεις πλήττονται από το ψέμα και την υποκρισία. Αρκετοί γύρω μας είναι διπρόσωποι, άλλα λένε και στο τέλος πράττουν άλλα. Γιατί να μπει κάποιος στη διαδικασία να δώσει μια διαφορετική εικόνα στον άλλο από εκείνη που πραγματικά ισχύει;

  Απάτησες τον σύντροφό σου… Ήσουν μόνη, θυμωμένη, έκανες λάθος, απλά βαρέθηκες. Ωστόσο, τον απάτησες, και πιθανώς αναρωτιέσαι τι πρέπει να κάνεις από εδώ και πέρα. Και επειδή ο φόβος για το μέλλον δεν είναι ο πιο παραγωγικός τρόπος για να προχωρήσεις, συμβουλευτήκαμε την δρ Tammy Nelson για να σου πούμε πώς να το χειριστείς.

Πιστεύετε ότι ο σύντροφός σας έχει το ενδιαφέρον για τη σχέση σας; Τον βρίσκετε συνεχώς να προσπαθεί να αποστασιοποιηθεί, αντί να σας πλησιάσει; Αποφεύγει να κάνει προσπάθειες για να περάσει ποιοτικό χρόνο μαζί σας; Είμαστε σίγουροι ότι θα προσπαθήσετε να καταλάβετε τι πήγε στραβά και γιατί συμπεριφέρεται με τόσο ασυνήθιστο τρόπο. Λοιπόν, δεν χρειάζεται να ανησυχείτε καθώς είμαστε εδώ για να σας βοηθήσουμε να καταλάβετε το ζήτημα. Συνεχίστε την ανάγνωση για να μάθετε τους πιθανούς λόγους που οι άντρες χάνουν ξαφνικά το ενδιαφέρον τους για τη σχέση.

  «Απ’ όλους τους κόλακες ο εγωισμός είναι ο πιο μεγάλος» λέει μια λαϊκή ρήση και δεν μπορούμε παρά να συμφωνήσουμε. Ο εγωισμός μεταμορφώνει τον άνθρωπο σ’ ένα μισαλλόδοξο και φίλαυτο ον, που βάζει τον εαυτό του πάνω όλους κι απ’ όλα. Και ξέρετε κάτι; Δεν υπάρχει χειρότερο ελάττωμα απ’ το να θέτεις τον εγωισμό σου ως προμετωπιαία ασπίδα απέναντι σε ό,τι νιώθεις κι όποιον ξεπερνά τα όρια που έχεις θέσει.

  Γιατί με απάτησε η γυναίκα μου: Οι γυναίκες φαίνεται να απιστούν εξίσου με τον ανδρικό πληθυσμό. Η απιστία της γυναίκας οφείλεται στην έλλειψη αγάπης για τον σύντροφο της και  σε εξωγενείς παράγοντες Οι παλιές υποθέσεις που ήθελαν τον άνδρα να εξαπατά εύκολα την σύζυγο του με την αιτιολογία αναζήτησης  ποικιλίας, συγκρούονται με την σύγχρονη γυναίκα που μάλλον εξαπατά πρώτη εκείνη. Οι διαφορές ανάμεσα στα δυο φύλα είναι εμφανείς.  Ο άνδρας κυνηγάει τις εμπειρίες και αναζητά την ποικιλία τους. Η γυναίκα από την άλλη, φαίνεται να απατά τον σύντροφο της επειδή είναι δυσαρεστημένη από την υπάρχουσα σχέση της. Παρόλο που και οι δυο περιπτώσεις ισχύουν ως έναν βαθμό σήμερα, το χάσμα των φύλων στην απιστία συγκλίνει στις νεότερες γενιές και μεταβάλλεται αντίστοιχα. 

  Για να πέσεις στα πατώματα, για να παρακαλέσεις, σημαίνει πως σε αυτόν που απεγνωσμένα δίνεις την απέραντη σημασία και αγάπη σου, δεν το αξίζει. Πάει να πει ότι είσαι υπέρ αρκετή για εκείνον, δείχνει πως δεν μπορεί να σε φτάσει και ότι ξεκάθαρα δεν είναι ο άνθρωπος σου. Κανένας άντρας ο οποίος νοιάζεται πραγματικά δεν θα επέτρεπε να βλέπει μια γυναίκα σε τέτοιο χάλι. Δεν θα την έφτανε ποτέ στο συγκεκριμένο σημείο γιατί θα της έδινε την προσοχή, την αγάπη, τη σημασία του.

  Η βασίλισσα των TED και του podcast ψυχολόγος Εστερ Περέλ έμαθε γιατί. Παντρεμένοι δέκα χρόνια, δύο παιδιά, η μαμά φεύγει ταξίδι για δουλειά, ο μπαμπάς παίζει στο iPad με τα αγόρια όταν βλέπει να εμφανίζεται στην οθόνη ένα μήνυμα: «Ζω για να σε δω». Περίεργο, σκέφτεται, μόλις πριν από λίγο με είδε. Ακολουθεί δεύτερο: «Δεν βλέπω την ώρα να σε σφίξω στην αγκαλιά μου». Συνειδητοποιεί ότι τα μηνύματα δεν είναι για εκείνον. Αρχίζει το ψάξιμο και βρίσκει εκατοντάδες διαλόγους, ραντεβού, καληνύχτες, φωτογραφίες, όνειρα για το μέλλον. Ολες οι λεπτομέρειες για την παράλληλη σχέση δύο ετών γίνονται timeline μπροστά του. Εφιάλτης για εκείνον, εφιάλτης πλέον και για εκείνη.

  Αν όχι εσύ η ίδια, τότε σίγουρα θα έχεις μια φίλη, που κάποια στιγμή, για κάποιον έρωτα, έχασε το μέτρο, τα όρια, την ψυχραιμία, τον εαυτό της, την αξιοπρέπειά της για μια σχέση. Η Ντόρα Μίνου, ΜΑ Κλινικής Ψυχολογίας, Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπεύτρια (ενηλίκων, ζεύγους & οικογένειας) γράφει σήμερα για την αξιοπρέπεια στη σχέση. Ο λόγος στην ειδικό… Ο όρος αξιοπρέπεια είναι άρρηκτα συνδεδεμένος με την αυτοεκτίμηση και τον αυτοσεβασμό. Η αξιοπρέπεια είναι η ασπίδα μας απέναντι στο ενδεχόμενο της οποιασδήποτε ψυχοσυναισθηματικής παραβίασης. Εμπεριέχει το ήθος, τις αξίες και τις αντιλήψεις μας που δομούν τη μοναδικότητά μας, τη στάση ζωής μας, ενώ παράλληλα βοηθά τόσο στο να θέτουμε τα όριά μας όσο και να μην παραβιάζουμε τα όρια των άλλων.

Ακόμα και στην εποχή μας, πολλές γυναίκες συνεχίζουν να πιστεύουν ότι πρέπει να παραμείνουν σε έναν γάμο που δεν τους καλύπτει για να είναι τα παιδιά ευτυχισμένα. Συνεχίζουν να πιστεύουν πως εκείνα δεν θα καταλάβουν ότι η μαμά τους υποκρίνεται. Η αλήθεια, όμως, για πολλές χωρισμένες γυναίκες διαφέρει. Και μας τη λέει η Laura Lifshitz, μια μαμά που πέρασε από αυτό το στάδιο και πλέον μεγαλώνει μόνη την κόρη της. «Είσαι δυστυχισμένη εδώ και καιρό. Για την ακρίβεια, έχεις ξεχάσει πώς είναι να είσαι ευτυχισμένη. Κάποιοι δεν έχουν ιδέα τι περνάς. Μοιάζετε να είστε ευτυχισμένο ζευγάρι. Αλλά όσοι σας γνωρίζουν καλά, ξέρουν την αλήθεια και σ’ αυτούς δεν μπορείτε να υποκριθείτε. Είσαι δυστυχισμένη και φαίνεται. Ακόμα κι όταν νομίζεις ότι υποκρίνεσαι με επιτυχία μπροστά στα παιδιά, η αλήθεια είναι πως δεν το πετυχαίνεις. Ακόμα κι αν τα παιδιά δεν μπορούν να περιγράψουν τι ακριβώς έχει η μαμά τους, ξέρουν ότι δεν είναι χαρούμενη.

  Τα όχι που δεν είπαμε και η σιωπή μας τα μετέφρασε σε ναι… Ο θυμός που μας έπνιγε και σαν αστραπή ήθελε να τα σπάσει όλα γύρω του, αλλά καταλάγιασε με έναν φθηνό αναστεναγμό… Όσα θελήσαμε, που όμως δεν κάναμε, γιατί ακούσαμε άλλων την φωνή και όχι την δική μας ανάγκη… Ο πόνος που μας έσκιζε τα σπλάχνα, μα τον κρατήσαμε μέσα μας, διότι δεν είχαμε κάποιον να μιλήσουμε ή δεν θέλαμε κανέναν να επιβαρύνουμε… Οι σιωπές που επιλέξαμε ενώ όλο μας το είναι ήθελε να ουρλιάξει, να ξεράσει έτσι τα καταπιεσμένα…

Μεθυσμένα τηλεφωνήματα στις 3 το πρωί που μες στο κλάμα σου δηλώνουν την αγάπη τους, αναρτήσεις που ραγίζουν καρδιές σε facebook και twitter μπας και βρεθεί κανένα πουλάκι για να στο σφυρίξει κι όλα για να σου αποδείξουν ό,τι δεν μπόρεσαν όσο ήσασταν μαζί. Σε αγαπάει ακόμα. Και κάπου εδώ γελάμε. Κυρίως με το «ακόμα». Ας κάνουμε ένα σύντομο μάθημα γλώσσας. «Ακόμα»: επίρρημα χρονικό που δηλώνει ότι η πράξη στην οποία αναφέρεσαι ξεκίνησε κάποια στιγμή στο παρελθόν και συνεχίζεται ασταμάτητα μέχρι και τώρα.

  Να σου πω ένα μυστικό; Θέλει μαγκιά να πεις «τέρμα», όταν ακόμα όλα μέσα σου καίνε. Όταν γνωρίζεις ότι η απώλεια που θα νιώσεις, θα πέσει βαριά πάνω σε μια ήδη τσακισμένη αξιοπρέπεια, που καιρό τώρα ασφυκτιά και θέλει να σηκώσει κεφάλι, φωνάζοντας δυνατά «ως εδώ φτάνει». Ίσως και ν’ ακούγεται αυτοκαταστροφικό στα πλαίσια μιας βολεμένης φαινομενικά ζωής. «Γιατί βρε παιδί μου», θα πει η Κατίνα της γειτονιάς, «τι της έλειπε»; Γιατί εσύ το ήξερες ότι θα συμβεί. Σιγόβραζε μέσα σου καιρό τώρα κι όμως… ή που πολύ καλός ηθοποιός είσαι ή που κανείς εκεί γύρω δε νοιάστηκε να δει τι σου συμβαίνει κι έμειναν άφωνοι όλοι όσοι νόμιζαν πως σε ξέρουν.

  Πέσαμε στην παγίδα της υπομονής και χάσαμε τη ζωή μας. Πέσαμε στην παγίδα του “τι θα πει ο κόσμος” και κατάπιαμε το δίκιο μας. Μας φλόμωσαν στο “καλό παιδί είναι, θα στρώσει” και μας έστρωσε για τα καλά, σε μια μίζερη πραγματικότητα δίχως τέλος. Ακούσαμε τα περιβόητα “οι σχέσεις θέλουν προσπάθεια, να δες εμένα” και φάγαμε το κέρατο της αρκούδας. Με όπλο τα παιδιά και την φαινομενική οικογένεια, καταλήξαμε να κοιμόμαστε με ξένους, που αφού έκαναν τη δουλειά τους, ξέχασαν την ύπαρξη μας. Δώσαμε ευκαιρίες και πρώτες και δεύτερες μέχρι που χάσαμε το μέτρημα και το χαμόγελο μας. Ματώσαμε τα χέρια μας για να μην ουρλιάξουμε και μουσκέψαμε τα μαξιλάρια για να μην μας βλέπουν οι άλλοι και τους χαλάμε την εικόνα!

  Ο πόνος είναι ο τρόπος που το σώμα μας μας λέει πως έχουμε χτυπήσει ή θεραπευόμαστε. Είναι ένα κομμάτι της ζωής που όλοι πρέπει να βιώσουμε σε κάποιον βαθμό. Όλοι έχουμε κοπεί, έχουμε χτυπήσει ή μελανιάσει από ένα χτύπημα ή πτώση, χωρίς να αναφερθούμε στους πονοκεφάλους ή άλλους πόνους. Ωστόσο, υπάρχουν κάποιοι πόνοι που δεν προκαλούνται από φυσικό τραύμα, αλλά προέρχονται από την συναισθηματική μας κατάσταση. Μπορούν να γίνουν επίμονοι και να επηρεάζουν την ποιότητα της ζωής μας και όποιος και όλοι οι πόνοι, δεν θα πρέπει να αγνοηθούν.  Δείτε παρακάτω 7 τύπους σωματικών πόνων που συνδέονται με τα συναισθήματά μας:

Που πηγαίνει η αγάπη όταν «χάνεται» ; Γιατί όταν πια περάσει και, όπως είναι φυσιολογικό, σιγάσει πια το ερωτικό πάθος είναι και η ώρα του τέλους για πολλά ζευγάρια; Γιατί πολλά ζευγάρια, μέσα σε μακροχρόνια σχέση, και μετά από πολλές πολλές προσπάθειες να σώσουν τη σχέση τους, φτάνουν τελικά στην αποξένωση και το μαρασμό των συντρόφων; Τα ζευγάρια απελπίζονται και κουράζονται, πολλές φορές δίνοντας τον καλύτερό τους εαυτό στη σχέση αλλά μένοντας , τελικά, με την αίσθηση πως δεν παίρνουν αγάπη από τους συντρόφους τους:

  Ποιος είδε τη βολεμένη ζωή και δεν την φοβήθηκε. Βλέπω ανθρώπους στα 30 και στα 40 να τους πνίγει η ρουτίνα και η δουλειά τόσο, που ξέχασαν πώς είναι να ζουν. Ξέχασαν τη μυρωδιά του έρωτα και περνάνε τα περισσότερα βράδια μόνοι σε ένα καναπέ ή με κάποιον που δε θέλουν πια ούτε να αγγίζουν. Βλέπω ανθρώπους να φοβούνται να βγουν έξω από το κλουβί τους για να βρουν μια δουλειά που τους αρέσει και μένουν εκεί να τους τρώει την ψυχή ένα τοξικό περιβάλλον και να λένε κάθε μέρα για τα όνειρα που δεν θα εκπληρώσουν ποτέ.

Θες να ερωτευτείς; Να ζήσεις; Κάντο, με ειλικρίνεια πάνω απ όλα, για την δική σου αξιοπρέπεια. Μην γίνεις το δεκανίκι σε κάποιον που μπορεί να ήταν δυστυχισμένος αλλά δεν έπαιρνε ποτέ την απόφαση να φύγει. Αυτοί που σέβονται τον εαυτό τους, φεύγουν μακριά από καταστάσεις που δεν τις αντέχουν. Η δειλία δείχνει άνθρωπο που δεν μπορείς να του έχεις καμία εμπιστοσύνη Ω, ναι! Νιώθεις ότι βρήκες το άλλο σου μισό, τον έρωτα τον μοναδικό, εκείνον που χρόνια έψαχνες. Θες να είστε μαζί, αλλά εκείνος είναι αλλού, παντρεμένος, έχει οικογένεια, ίσως και παιδιά…

Στέκεσαι πίσω της και την βλέπεις μισάνοιχτη. Λες «Θα κάνω ακόμα μια προσπάθεια να την ανοίξω», μα και αυτή αποτυγχάνει όπως και όλες οι προηγούμενες. Παραμένεις εκεί μετέωρος να την χαζεύεις λες και θα κατέβει κανείς απομηχανής θεός να την ανοίξει. Ελπίζεις ότι θα σου δοθεί ακόμη μια ευκαιρία και αυτή η πόρτα θ’ ανοίξει διάπλατα για να σε οδηγήσει στον ίδιο τον παράδεισο που κάποτε σε είχε διώξει. Εσύ δεν θέλεις να εγκαταλείψεις. Δίνεις, δίνεις, δίνεις… Μα αυτή δεν ανοίγει και απογοητεύεσαι ξανά και ξανά. Σκέφτεσαι τι θα μπορούσες να κάνεις διαφορετικά ή τι δεν έκανες, μετράς τι έδωσες, τι πήρες και τι σου απέμεινε. Ανακυκλώνεις συναισθήματα που θα έπρεπε ήδη να έχουν στερέψει, γιατί απλά δεν εκτιμήθηκαν όπως τους άρμοζε! Δεν εκτιμήθηκες όπως σου άρμοζε!

  Όταν καταπνίγουμε τα συναισθήματά μας, αυτά βρίσκουν μια άλλη διέξοδο για να κάνουν αισθητή την παρουσία τους, μέσω σωματικών ενοχλήσεων τις οποίες δύσκολα θα αγνοήσουμε. Ο πόνος στην κοιλιά, η δύσπνοια, το τρέμουλο ή η ταχυκαρδία είναι απολύτως αληθινά. Μας κάνουν να διπλωνόμαστε στα δύο, μας τρομάζουν, μας δυσκολεύουν τη ζω ή. Πρόκειται για συμπτώματα με «σάρκα και οστά» που προκαλούν αληθινή δυσφορία και γίνονται αιτία επισκέψεων σε γιατρούς διαφόρων ειδικοτήτων.

  Έρευνα εντοπίζει οκτώ διαπροσωπικά χαρακτηριστικά που είναι κοινά σε όλες τις διαταραχές της προσωπικότητας. Από τις πρώτες προσπάθειες των ψυχιάτρων να διαγνώσουν μακροχρόνιες ανεπάρκειες στην προσαρμοστική λειτουργία των ατόμων, γνωστές ως διαταραχές προσωπικότητας, μέχρι και την πιο πρόσφατη αναθεώρηση του  Διαγνωστικού και Στατιστικού Εγχειριδίου  (DSM) το 2015, εξακολουθεί ακόμα να υπάρχει σύγχυση και αντιπαράθεση. Πόσες από αυτές τις διαταραχές υπάρχουν, πόσο διακριτές είναι η μία από την άλλη, αν δείχνουν σταθερότητα με την πάροδο του χρόνου και κυρίως, αν μπορούν να θεραπευτούν οι άνθρωποι που υποφέρουν από αυτές. Ορισμένες από τις διαταραχές, όπως η ναρκισσιστική, η αντικοινωνική και η οριακή διαταραχή προσωπικότητας, φαίνεται να αποτελούν πηγές έντονου ενδιαφέροντος τόσο για τους ειδικούς ψυχικής υγείας όσο και για τους απλούς ανθρώπους. Κάθε ένας από αυτούς τους όρους έχει γίνει μέρος της καθομιλουμένης γλώσσας, ακόμα και όταν οι ακριβείς έννοιες τους γίνοντα...